Dù rút lui khỏi cương vị điều hành trực tiếp, chỉ giữ ghế chủ tịch HĐQT vào năm 2018 nhưng bà Cao Thị Ngọc Dung vẫn là linh hồn của PNJ, thậm chí là ngành kim hoàn Việt Nam. Bà vừa được Forbes vinh danh là một trong 50 phụ nữ ảnh hưởng nhất Việt Nam năm 2019.

Bà Cao Thị Ngọc Dung sinh năm 1957 (Đinh Dậu) tại Quảng Ngãi, là một trong những đại diện  cho thế hệ nữ doanh nhân bản lĩnh, quyền lực mà vẫn đầy nữ tính.

30 năm trên cương vị thuyền trưởng của con tàu PNJ, người phụ nữ này đã gặt hái được thành công với sự lớn mạnh của tập đoàn kinh doanh vàng bạc, đá quý. Bên cạnh đó, bà cũng là nguồn cảm hứng vô tận đối với các lớp thế hệ nữ doanh nhân ngày nay với tầm nhìn thập kỷ, với triết lý kinh doanh trách nhiệm và uy tín, với nghị lực vượt qua những biến cố. Trong mấy năm gần đây, chưa năm nào bà thiếu tên trong các danh sách về nữ doanh nhân, phụ nữ lãnh đạo… có tầm ảnh hưởng trong nước cũng như quốc tế.

Đặc biệt, với định hướng đúng đắn, năm 2018, bà Dung cùng với PNJ đã xác lập kỷ lục mới trong 30 năm hoạt động. Doanh thu công ty đạt 14,5 ngàn tỉ đồng, tăng 32%. Lợi nhuận sau thuế đạt 960 tỉ đồng, mức cao nhất từ trước đến nay.

Sinh ra và lớn lên trong một gia đình có truyền thống kinh doanh lâu đời, từ nhỏ Cao Thị Ngọc Dung đã được nuôi dưỡng trong cái nôi từ giá trị của chữ “tín”. Sau này, đây chính là điều kiện tiên quyết để bà tiếp nhận và rèn giũa đội ngũ của mình. Cũng có thể khẳng định, chữ tín làm nên thành công của bà Dung và PNJ, khi doanh nghiệp này liên tiếp vướng vào những lùm xùm, thử thách.

Bà Dung từng tâm sự với báo giới về văn hóa kinh doanh của PNJ. Bà có thể châm chước cho cán bộ nhân viên nếu có sai sót trong nghiệp vụ, thậm chí trong quyết định kinh doanh, nhưng tuyệt đối không chấp nhận nếu làm mất đi niềm tin, chữ tín trong lòng khách hàng.

Trong lần gặp gỡ gần đây tại “Diễn đàn Kinh doanh có trách nhiệm – Nền tảng bứt phá” của Hội đồng nữ doanh nhân Việt Nam, bà Dung có chia sẻ về điều này.

“Công ty PNJ ngay từ ngày ra đời đã có một triết lý xuyên suốt là đặt lợi ích của xã hội, lợi ích của khách hàng vào trong lợi ích doanh nghiệp. Từ triết lý làm kim chỉ nam đó mọi hoạt động của công ty sẽ không đi lệch quỹ đạo, luôn có sự chia sẻ với cộng đồng, và điều đó là mình được chứ không phải là mất. Cái được là nhiều hơn, đó chính là sự thương yêu của khách hàng, của cộng đồng đối với doanh nghiệp mình”.

Sau khi PNJ thành lập được 2 năm, bà được thành ủy Tp.HCM điều động để giải quyết đổ vỡ của Trung tâm tín dụng Phú Gia. Với uy tín được tạo dựng trong văn hóa kinh doanh của mình, cùng sự tin tưởng của các lãnh đạo chính quyền, bà đã đưa ra phương án trả vốn cho dân. Mọi việc được giải quyết ổn thỏa.

Trong quá trình hoạt động, PNJ cũng không ít lần vướng phải những “tai may vạ gió”, nhưng chính nhờ bản lĩnh và uy tín của người thủ lĩnh là bà Ngọc Dung, biến cố trở thành cơ hội để doanh nghiệp này bứt phá.

Từ một cửa hàng kinh doanh nhỏ với 20 nhân sự, tài sản vỏn vẹn 7,4 lượng vàng, nhưng ngày nay, PNJ là một “ông lớn” trong lĩnh vực “lấp lánh ánh vàng” của Việt Nam. Không chỉ chiếm tỷ trọng lớn trong ngành kim hoàn trong nước, PNJ còn được xuất khẩu sang các nước thuộc Châu Âu, Mỹ, Australia…

Để có được thành công như ngày hôm nay, bà Dung cho biết: “Đối với cá nhân tôi, không có bí quyết của thành công, bởi đơn giản, chúng tôi luôn đặt chữ tín lên hàng đầu”.

Cuối những năm 1990, nếu không tính thị phần của Nhà nước trong mảng kinh doanh vàng miếng, trên thị trường chỉ có PNJ và SJC. Nhưng ngay trong lúc được cho là trên đỉnh thành công đó, bà Dung đã có tầm nhìn thập kỷ về một ngày không xa, vàng miếng không phải là yếu tố thu về lợi nhuận cho PNJ.

Và đi ngược lại với thị trường, ngay từ những năm đó, bà Dung đã chọn hướng đi cho PNJ đó là sản xuất vàng trang sức.

Các sản phẩm của PNJ lấp lánh, tinh tế và xinh đẹp cho người phụ nữ Việt.

Bà đã nghiên cứu kỹ lưỡng về văn hóa Việt Nam cũng như các quốc gia Đông Nam Á. Những nước này đều giống Việt Nam ở truyền thống coi trọng vàng. Thêm nữa đối với phụ nữ, vàng là một món trang sức không thể thiếu, tượng trưng cho không chỉ là làm đẹp mà còn được gọi là “của để dành”.

Việt Nam cũng là nước có tốc độ tăng trưởng dân số khá cùng cơ cấu dân số trẻ, trên 50% là nữ - đem lại nguồn khách hàng tiềm năng cho lĩnh vực trang sức.

Dựa trên những điều kiện đó, nữ thủ lĩnh của PNJ đã lèo lái doanh nghiệp này đi đến ngã rẽ trong kinh doanh, và thành công.

Không chỉ thay đổi về mặt hàng kinh doanh, PNJ dưới thời của bà Ngọc Dung còn thay đổi cả về tổ chức hoạt động. Tham vọng của bà Dung với PNJ không chỉ trở thành nhà cung cấp vàng trang sức hàng đầu mà còn phải trở thành một nhà bán lẻ mặt hàng này hàng đầu đất nước.

PNJ đã tạo ra những cửa hàng rộng rãi, nhân viên tư vấn tận tình, sản phẩm đảm bảo, hợp mốt cùng giá cả được niêm yết rõ ràng. So sánh với các của hàng, đơn vị nhỏ lẻ, PNJ có lợi thế hơn rất nhiều, bởi doanh nghiệp này nắm giữ luôn cả phần sản xuất, chứ không đơn thuần nhập hàng về bán.

"Trên thị trường có khoảng mười mấy ngàn tiệm vàng truyền thống. Nhóm này vẫn chiếm tỷ trọng lớn. Dần dần, tỷ trọng các công ty có thương hiệu sẽ tăng lên" - bà Dung nói về cạnh tranh trong ngành kim hoàn.

Nhờ vào chiến lược này, từ năm 2010, số lượng cửa hàng bán lẻ của PNJ tăng trưởng rất nhanh, với gần 300 cửa hàng, độ phủ gần 50 tỉnh thành trong cả nước. So với con số 130 cửa hàng năm 2010 thì con số này quả thật vô cùng ấn tượng.

Riêng quãng thời gian 2016 – 2017 đánh dấu sự bùng nổ mạnh mẽ của chuỗi cửa hàng PNJ. Tính trung bình chưa đến một tuần, PNJ lại mở thêm 1 cửa hàng mới trên toàn hệ thống.

Năm 2017, PNJ được Tạp chí Trang sức Jewellery News Asia vinh danh doanh nghiệp kim hoàn xuất sắc nhất ASEAN. Tuy nhiên, PNJ chưa đặt nặng xuất khẩu. Bởi người đứng đầu PNJ vẫn nhìn thấy sự lấp lánh từ thị trường nội địa. “Đích đến cuối cùng của PNJ không chỉ là thương hiệu mạnh mà phải là thương hiệu được mọi người yêu mến”, bà Dung nói.

Ngay trong triết lý kinh doanh của bà Dung cũng như PNJ cũng luôn đặc biệt coi trọng khách hàng, đặt cái tâm của mình ở trong đó. Đối với bà Dung, những hoạt động về cộng đồng, tính trách nhiệm đối với xã hội là cái được của doanh nghiệp nhiều hơn là mất. Bởi vì đó là yếu tố tiên quyết để tạo uy tín, để có được sự yêu mến của khách hàng, là nền tảng của sự phát triển bền vững mà doanh nghiệp nào cũng muốn có được.

Nữ thủ lĩnh của PNJ liên tục được nhắc tên trong các danh sách nữ doanh nhân Việt Nam thành công.

Không chỉ là người phụ nữ tài ba trong lĩnh vực kinh doanh vàng bạc, đá quý, TGĐ PNJ còn là người có sức ảnh hưởng và lan tỏa rất lớn trong cộng đồng doanh nhân Việt Nam, đồng thời là một trong những người đã sáng lập Hội doanh nhân trẻ TPHCM, Hội doanh nhân trẻ Việt Nam. Đặc biệt bà Dung cũng là người luôn tiên phong trong các hoạt động của doanh nhân nữ cả nước, hiện bà đang là Phó Chủ tịch Hiệp hội nữ doanh nhân Việt Nam (Vawe), là người khởi xướng, sáng lập kiêm Chủ tịch Hội Nữ Doanh nhân TP HCM (Hawee) được xem là một tổ chức có uy tín lớn trong cộng đồng doanh nhân nữ tại Việt Nam hiện nay.

Bên cạnh sức ảnh hưởng đến cộng đồng doanh nhân Việt, bà Dung cũng là một trong những doanh nhân thường xuyên tiên phong khởi xướng và tham gia hoạt động cộng đồng, hoạt động an sinh xã hội, bảo vệ môi trường trên khắp cả nước. Điều này đã trở thành triết lý phát triển bền vững tại công ty PNJ suốt bao năm qua: “Đặt lợi ích khách hàng và lợi ích xã hội vào lợi ích doanh nghiệp”.

Khi nhắc về lịch sử hình thành của PNJ và sự phát triển của doanh nghiệp, nữ CEO không hề có tư tưởng tự hào. Bà cho rằng luôn phải đọc những cuốn sách về giá trị sống, tư duy tích cực, tư duy đột phá để cập nhật kiến thức và chiến lược kinh doanh. Song song với quá trình học hỏi, bà xây dựng chiến lược cho từng giai đoạn. Chẳng hạn trong giai đoạn 2012-2022, PNJ đã không ngần ngại khi mạnh dạn mời chuyên gia tư vấn nước ngoài hỗ trợ quá trình tái cấu trúc.

Là người dấn thân trên thương trường từ sớm, đi qua đủ cả thăng trầm nên bà  Dung hiểu được giá trị đích thực của cuộc sống. Có lẽ không nhiều người biết rằng bà đã từng bước qua ranh giới của tử thần, hai lần bước vào phòng mổ để cắt bỏ khối u ác tính. “Hãy làm điều gì đó cho người khác mà ta mong muốn được người khác làm cho mình!” – là lời răn dạy bà Dung tự áp dụng cho mình trong mọi hoàn cảnh của cuộc sống.

Ngay cả khi chồng bà là ông Trần Phương Bình (nguyên Tổng giám đốc Ngân hàng Thương mại cổ phần Đông Á – Donga Bank) bị vướng vòng lao lý, bà Dung vẫn lãnh đạo PNJ tăng trưởng mạnh.

Cũng đúng thôi, khi đứng trên cương vị lãnh đạo, gánh trên vai biết bao nhiêu trách nhiệm cộng với niềm đam mê kinh doanh từ trong huyết quản, thì bất kỳ ai cũng phải hy sinh những lợi ích cá nhân của mình.

Cô con gái Trần Phương Ngọc Thảo là niềm tự hào lớn của gia đình khi sở hữu bảng thành tích học tập đáng nể. Du học tại New Zealand, Thảo chỉ mất một nửa thời gian là một năm rưỡi kể từ khi bắt đầu vào lớp 10 đến khi tốt nghiệp lớp 12. Cô là một trong những sinh viên hiếm hoi được các giáo sư đại học Oxford viết thư giới thiệu vào học tại Harvard -  trường học danh tiếng nhất tại Mỹ. Không chỉ vậy, cô được cả 5 trường đại học lớn của Anh và Mỹ muốn trao học bổng toàn phần.

Trần Phương Ngọc Giao là cô con gái thứ hai nắm giữ lượng cổ phiếu PNJ lớn, có tên trong danh sách những người giàu nhất sàn chứng khoán. Trần Phương Ngọc Hà cũng có tên trong danh sách này, tuy rằng có kém hơn chị mình về vị trí.

Hiện nay bà Dung đã rời vị trí điều hành PNJ, để cho thế hệ kế cận tiếp nối thành công và đưa PNJ lên tầm cao mới. Nhưng bà vẫn là một nhân tố cốt lõi, là linh hồn của PNJ. Với những gì nữ doanh nhân đã làm được và tiếp tục định hướng, PNJ sẽ ngày càng đi xa hơn trong tham vọng trở thành thương hiệu trang sức vàng được yêu mến nhất.

Trần Én (Tổng hợp) - Justin Bui (Thiết kế)